Ove strukture su nam svima jako dobro poznate. Naručio ih je Josip Broz Tito 60tih i 70tih godina prošlog veka kako bi odao počast poginulima u bitkama tokom Drugog svetskog rata.
Spomenici su podignuti na mestima gde su se bitke odigrale kao što je Tjentište, Kozara i Kadinjača ili gde su bili koncentracioni logori kao što je Jasenovac i Niš. Spomenike su izradili različiti skulptori kao što su Dušan Džamonja, Vojin Bakić, Miodrag Živković, Jordan i Iskra Grabul, i arhitekti kao što su Bogdan Bogdanović i Gradimir Medaković.
Spomenici predstavljaju veoma moćne elemente u prostoru koji su vizuelno pokazivali snagu SFRJ. Tokom 80tih godina 20. veka ovi spomenici su godišnje privlačili milione posetilaca, posebno mlade pionire koji su ovde dolazili na „patriotsko obrazovanje“. Kada se SFRJ raspala ovi spomenici su potpuno napušteni a njihovo simbolično značenje je potpuno izgubljeno.
Od 2006. do 2009. belgijski fotograf Jan Kampanaers je obilazio region bivše SFR Jugoslavije i uz pomoć mape iz 1975. godine obilazio nekadašnje jugoslovenske spomenike. Svojim aparatom on je zabeležio ove melanholične i upečatljive fotografije zaboravljenih divova.
Njegove fotografije navode da se postavi pitanje: mogu li ovi nekadašnji spomenici nastaviti da postoje kao čiste skulpture?
S jedne strane, njihovo oronulo fizičko stanje i nemar od strane institucija oslikavaju mnogo širu sliku socio-istorijskog lomljenja. S druge strane, ovi spomenici su još uvek neverovatno lepi bez velikog simboličnog značaja.
Izvor: cracktwo.com
